مثل حمید حمیدی نباشید!

لیلا کردبچه – در اینکه پای ما ایرانی‌ها به هر فضای مجازی که می‌رسد، کاربری آن را یکسره تغییر داده و از آن به‌گونه‌ای استفاده می‌کنیم که گاهی حتی عقل مؤسسان آن فضا که هیچ، عقل جن هم به آن نمی‌رسد، شکی نیست. مثلاً خیلی طبیعی است که از فضاهایی چون وبلاگ و فیس‌بوک و تلگرام و اینستاگرام و… به‌جای ثبت و انعکاس برخی لحظات زندگی به‌روایت تصویر یا کلام، برای معرفی و تبلیغ فلان کافه و یا فلان برند پوشاک کودکان و… استفاده کنیم، و باز خیلی طبیعی است که مثلاً هنرمندانمان از این فضاها برای گزارش لحظه‌به‌لحظه فعالیت‌های هنری و جلساتشان استفاده کنند. اما چیزی‌که در این میان عجیب است، تبلیغات برخی تولیدات فرهنگی است که با آن‌ها به‌مثابه کالایی اقتصادی برخورد می‌شود و گاهی این تبلیغات با مضحک‌ترین شیوه‌های ممکن صورت می‌گیرد.
در اینکه برخورد با شعر، به‌عنوان کالایی اقتصادی اساساً اشتباه است، شک نداریم، اما بررسی شیوه‌های تبلیغ شعر، همین کالای به‌زعم برخی اقتصادی در فضای مجازی نیز خالی از لطف نیست.
اساساً تبلیغ شعر در فضای مجازی به دو شیوۀ عمدۀ آشکار و پنهان صورت می‌گیرد. در شیوۀ آشکار، صاحب اثر، ناشر اثر، دوستان صاحب اثر، و برخی مخاطبان اثر به معرفی اثر (اشعار) مذکور می‌پردازند که درصورت افراط در معرفی، رنگ‌وبوی تبلیغ به خود می‌گیرد. امّا در شیوۀ پنهان، از آنجایی‌که معرفی‌کننده یا تبلیغ‌کنندۀ اثر، شخصی حقیقی و با نام حقیقی نیست، افراط بیشتری در معرفی و تبلیغات به چشم می‌خورد. در حال‌حاضر شناخته‌شده‌ترین شیوۀ پنهان تبلیغات شعر در فضای مجازی، ساخت صفحات مختص شعر است؛ به این شکل که صفحه‌ای برای درج اشعار زیبا می‌سازند، اما در آن عملاً به تبلیغ یک یا چند شاعر خاص می‌پردازند.
بررسی چندساعته فضاهای مجازی، از رشد روزافزون این‌قبیل صفحات و گروه‌ها کانال‌ها و… که اغلب توسط خود شاعران، اما با نام‌هایی مستعار ایجاد شده‌اند، خبر می‌دهد که مخاطبان را با خیل عظیم نام‌هایی چون شعر ناب، شعر امروز، عطر شعر، بوی شعر، شعر مدرن، شعروگرافی، کافه شعر، چند جرعه شعر و…. مواجه می‌سازد. اما دقت و تأمل در اشعار انتخابی در صفحات مذکور، به‌راحتی و به‌سرعت می‌تواند مخاطب را درصورتی‌که آشنایی مختصری با شعر امروز داشته باشد، به نتایج جالبی برساند.
فرض کنید شاعری با نام فرضیِ «حمید حمیدی» صفحه‌ای یا کانالی با عنوان «بهترین‌شعرها» بسازد. در این‌صورت ترتیب احتمالیِ شعرهای مندرج در صفحه چنین خواهد بود: مهدی اخوان‌ثالث ـ فروغ فرخزاد ـ شفیعی‌کدکنی ـ شهریار ـ حمید حمیدی ـ هوشنگ ابتهاج ـ یدالله رؤیایی ـ فریدون مشیری ـ احمد شاملو ـ حمید حمیدی ـ سهراب سپهری ـ منوچهر آتشی ـ سیمین بهبهانی ـ شمس‌لنگرودی ـ حمید حمیدی ـ حافظ موسوی ـ نادر نادرپور ـ نیمایوشیج ـ حسین منزوی ـ حمید حمیدی ـ حمید مصدق ـ محمدعلی بهمنی ـ سیدعلی صالحی ـ قیصر امین‌پور ـ حمید حمیدی و…
نکتۀ جالب‌توجه دیگری که در بررسی این‌قبیل صفحات خود را نشان می‌دهد این است که در صفحات مذکور اثری از شعر رقیبان و دشمنان حمید حمیدی‌ها، و حتی فراتر از آن، در اغلب موارد نشانی از شعر هیچ شاعر جوان و حتی زندۀ دیگری در این صفحات نمی‌بینید!

منبع : روزنامۀ قدس ۳۰ خرداد ۱۳۹۵