امروز :جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
مقاله ادبی

اندرباب ملاک انتخاب مجموعه شعر

(قسمت سوم)

لیلا کردبچه – در دو هفتۀ گذشته به سردرگمی مخاطبان برای انتخاب مجموعه شعر خوب پرداختیم و برخی مسائل که منجر به بی‌اعتمادی مخاطبان به اطلاع‌رسانی‌های فضای مجازی، معرفی‌ها و نقدهای مطبوعاتی، و نیز شمارگان و نوبت چاپ‌های مجموعه‌های شعر شده را بررسی کردیم. این هفته نیز به تأثیر برگزیده‌شدن کتاب‌های شعر در جوایز ادبی بر تصمیم‌گیری مخاطب می‌پردازیم.
در حال‌حاضر در طول یک‌سال، جوایز ادبی کمی هستند که به‌طور ویژه به بررسی کتاب‌های شعر می‌پردازند؛ مانند جایزۀ جشنوارۀ بین‌المللی فجر که بدون مرزبندی، همۀ کتاب‌های ارسالی و یا منتشرشدۀ یک‌سال را بررسی می‌کند، جایزۀ خبرنگاران که بدون‌جهت‌گیری، مجموعه‌شعرها را در دو گروه منتشرشده و منتشرنشده، مورد ارزیابی قرار می‌دهد، جایزۀ گام اول که به بررسی نخستین کتاب‌های مؤلفان اختصاص دارد، جایزۀ پروین اعتصامی که به بررسی تألیفات زنان می‌پردازد، جایزۀ کتاب‌سال غزل که منحصراً مجموعه‌غزل‌ها را بررسی می‌کند، جایزۀ قلم زریّن که بخشی از آن به کتاب‌های شعر اختصاص دارد، جایزۀ شعر شاملو که صرفاً مجموعه‌شعرهای سپید را داوری می‌کند و فعلاً دورۀ اول خود را گذرانده و…
بنابراین در طول یک‌سال، با توجه به تعداد جوایز ادبی در حوزۀ شعر، چنان‌که هر کتابِ منتخب، تنها در یکی از جوایز برگزیده شده باشد، و چنان‌که هریک از جوایز، سه رتبۀ اول و دوم و سوم را معرفی کند، مخاطب با حدود بیست مجموعه‌شعر و یا کمتر(درصورت حضور برخی کتاب‌ها در چند جایزه) مواجه خواهد بود که یقیناً از غربال افراد ذی‌صلاح در عرصۀ داوری شعر گذشته و تا حدّ بسیار زیادی، گزینه‌هایی قابل‌قبول برای انتخاب هستند. البته در این میان باید به مرزبندی در برخی جوایز نیز توجه داشت، چنان‌که برگزیدۀ کتاب سال غزل و یا جایزۀ شاملو را نمی‌توان بهترین مجموعه‌شعر سال دانست، بلکه باید آن را بهترین مجموعۀ غزلِ شرکت‌داده شده، و بهترین مجموعه‌شعر مدرنِ شرکت‌داده شده دانست. و باز باید در تمامیِ جوایز به سلیقۀ داوران نیز توجه کرد.
امّا از آنجایی‌که پس از هر جایزۀ ادبی، عملاً چندنفر از نتایج راضی‌اند و به‌تعداد دیگر شرکت‌کنندگان، با افراد ناراضی مواجهیم، طبیعی است که ماهیّت جایزه، سلامت داوری، صلاحیّت داوران، و کیفیّت آثار برگزیده از جانب خیل عظیم ناراضیان زیرسؤال برود، امّا حقیقت این است که علی‌رغم دیگرگونه جلوه‌دادنِ ماجرا از طرف ناراضیان، جوایز ادبی از چنان بازخوردی در جامعۀ ادبی برخوردارند که حتی برخی شکست‌خوردگان میدان نیز نمی‌توانند بُعد خبری جوایز را از دست بدهند و پس از برگزاری جوایز، سعی می‌کنند با درست‌کردن جنجال‌ و ناسزاگفتن به داوران و برگزیدگان و شرکت‌کنندگان و… خود را برای مدتی کوتاه در صدراخبار و حواشی نگه‌دارند، و حتی پس از برگزاری داوری اولیه و حذف کتابشان از ادامۀ روند داوری، اعلام انصراف کنند؛ یعنی‌که پیش از آنکه ما را رد کنند، خودمان کنار کشیده بودیم!
برخی شاعران هم که از اساس تکلیفشان مشخص است. این گروه یکی‌دوسال بعد از تعلق یک‌جایزه به شاعری دیگر، تمام حواشی خبری جایزۀ آن سال را فراموش کرده، قد علم می‌کنند و می‌گویند ما برگزیدۀ فلان جایزه بودیم! والسّلام!
در هفتۀ آتی به تأثیر پیشنهادهای دوستانه بر انتخاب مجموعه‌ شعرها می‌پردازیم.

 

منبع: روزنامۀ قدس/ شنبه ۸ اسفند ۱۳۹۴

FacebookTwitterLinkedIn
دیدگاه ها
تعداد دیدگاه ها : بدون دیدگاه






خبرنامه سایت

تبليغات

لیست شاعران

منو اصلی